Szkoła coraz bardziej przestaje być po prostu instytucją, w której dokonuje się dość schematyczny przekaz wiedzy uczniom przez nauczyciela, lecz staje się środowiskiem, w którym zachodzą złożone procesy społeczne, kulturowe i rozwojowe. Działalność szkoły nie jest już tylko prostą realizacją założonego, oficjalnego programu pracy szkoły. Coraz większego znaczenia nabiera jej program "ukryty", wyznaczony zarówno przez całą organizację jej życia, jak też przez to, co do niej wnoszą sami uczniowie. [...]Skuteczność pracy nauczyciela nie zależy już tylko od jego umiejętności dydaktycznych, ale od tego, na ile potrafi dostrzec i zrozumieć problemy ucznia, a następnie pomóc mu w ich rozwiązywaniu. Oznacza to wyraźny wzrost znaczenia funkcji wychowawczych, a także terapeutycznych, w pracy nauczyciela. [...]Mam nadzieję, nie wolną od przekonania, że przedstawiana tu praca może okazać się przydatna dla tych wszystkich - zwłaszcza zaś nauczycieli - którzy stają przed trudnymi dziś problemami zmierzania się z wyzwaniami, jakie niesie z sobą szkolne dziś i jakie niewątpliwie przyniesie jeszcze trudniejsze jutro.prof. Heliodor Muszyński
